Diagnose posttraumatische stressstoornis

Criteria posttraumatische stressstoornis

DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) is een handboek dat in de meeste landen wordt gebruikt bij het diagnosticeren van een psychische stoornis. Dit boek geeft criteria waar iemand aan moet voldoen om daadwerkelijk de diagnose te krijgen van die stoornis.

De criteria voor posttraumatische stressstoornis zijn als volgt (volgens het DSM-IV, het vierde boek van DSM):

A. Traumatische ervaring

De betrokkene is blootgesteld aan een traumatische ervaring waarbij beide van de volgende van toepassing zijn:

(1) betrokkene heeft ondervonden, is getuige geweest van of werd geconfronteerd met één of meer gebeurtenissen die een feitelijke of dreigende dood of een ernstige verwonding met zich meebracht, of die een bedreiging vormde voor de fysieke integriteit van betrokkene of van anderen
(2) tot de reacties van betrokkene behoorde intense angst, hulpeloosheid of afschuw.
NB: bij kinderen kan dit zich in plaats hiervan uiten in chaotisch of geagiteerd gedrag

B. Herbeleven traumatische ervaring

De traumatische gebeurtenis wordt voortdurend herbeleefd op 1 (of meer) van de volgende manieren:

(1) recidiverende en zich opdringende onaangename herinneringen aan de gebeurtenis, met inbegrip van voorstellingen, gedachten of waarnemingen. NB: bij jonge kinderen kan dit zich uiten in de vorm van terugkerende spelletjes waarin de themas of aspecten van het trauma worden uitgedrukt
(2) recidiverend akelig dromen over de gebeurtenis. NB: bij kinderen kunnen
angstdromen zonder herkenbare inhoud voorkomen
(3) handelen of voelen alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt (hiertoe behoren ook het gevoel van het opnieuw te beleven, illusies, hallucinaties en dissociatieve episodes met flashback, met inbegrip van die welke voorkomen bij het ontwaken of tijdens intoxicatie). NB: bij jonge kinderen kunnen trauma-specifieke heropvoeringen voorkomen
(4) intens psychisch lijden bij blootstelling aan interne of externe stimuli die een aspect
van de traumatische gebeurtenis symboliseren of erop lijken
(5) fysiologische reacties bij blootstelling aan interne of externe stimuli die een aspect
van de traumatische gebeurtenis symboliseren of erop lijken

C. Aanhoudend vermijden van prikkels of afstomping reactiviteit

Aanhoudend vermijden van prikkels die bij het trauma hoorden of afstomping van de algemene reactiviteit (niet aanwezig voor het trauma) zoals blijkt uit drie (of meer) van de volgende:

(1) pogingen gedachten, gevoelens of gesprekken horend bij het trauma te vermijden
(2) pogingen activiteiten, plaatsen of mensen die herinneringen oproepen aan het trauma
te vermijden
(3) onvermogen zich een belangrijk aspect van het trauma te herinneren
(4) duidelijk verminderde belangstelling voor of deelneming aan belangrijke activiteiten
(5) gevoelens van onthechting of vervreemding van anderen
(6) beperkt spectrum van gevoelens (bijvoorbeeld niet in staat gevoelens van liefde te hebben)
(7) gevoel een beperkte toekomst te hebben (bijvoorbeeld verwacht geen carrière te zullen maken, geen huwelijk, geen kinderen of geen normale levensverwachting)

D. Symptomen van verhoogde prikkelbaarheid

Aanhoudende symptomen van verhoogde prikkelbaarheid (niet aanwezig voor het trauma) zoals blijkt uit twee (of meer) van de volgende:

(1) moeite met inslapen of doorslapen
(2) prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen
(3) moeite met concentreren
(4) overmatige waakzaamheid
(5) overdreven schrikreacties

E. Duur van de stoornis

Duur van de stoornis (symptomen B, C en D) langer dan 1 maand

F. Lijden of beperkingen in functioneren

De stoornis veroorzaakt in significante mate lijden of beperkingen in sociaal of beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen

Trauma

Als niet voldaan wordt aan de criteria wil dat niet zeggen dat er geen (psychisch) leed is. Veel mensen houden aan een ingrijpende ervaring (trauma) klachten over, maar voldoen niet aan bovenstaande criteria. Dit wordt ook wel een partiele PTSS (sub-treshold PTSD) genoemd.

Meer over:
– PTSS: Algemeen
– Oorzaken, kenmerken en prognose PTSS
– Diagnose PTSS
– Behandeling en tips PTSS