Inhoud
Wat is NLD?
NLD is een leerstoornis die te maken heeft met de informatieverwerking. Het heeft betrekking op nieuwe, complexe en ruimtelijke informatie.
Omdat het kind situaties hierdoor niet goed kan overzien, heeft dit grote gevolgen op het gedrag van het kind en op de sociale aanpassing.
Meedere probleemgebieden
De stoornis komt tot uiting in meerdere probleemgebieden, waarbij het kind motorische, sociale en leerproblemen ervaart.
Deze kinderen zijn verbaal wel heel sterk. Hierdoor kunnen mensen uit de omgeving wel eens een verkeerde inschatting maken van wat het kind allemaal kan. Het valt bijna niet op dat het NLD-kind soms grote moeite heeft om zich staande te houden in dagelijkse situaties.
Door het kind op de juiste manier te ondersteunen, kunnen veel gedragsproblemen voorkomen of verholpen worden.
Leerproblemen, maar goede taalvaardigheid
De leerproblemen van het kind doen zich vooral voor op non-verbaal gebied (niet-talige kant), wat plaatsvindt in de rechterhersenhelft. In de rechterhersenhelft worden de vaardigheden voor het omgaan met nieuwe, ruimtelijke en creatieve zaken aangestuurd.
Kinderen met NLD kunnen zich moeilijk een beeld vormen van diverse begrippen. Ze hebben moeite zich een beeld te vormen en overzicht te krijgen van allerlei situaties en taken op het motorische, creatieve vlak, die nieuw zijn voor hen.
Kinderen met NLD zijn juist goed in taken die te maken hebben met automatisering en detailwaarneming. Ze hebben een goede taalvaardigheid; ze gebruiken taal (en minder bewegen en kijken) om hun wereld te ordenen en te onderzoeken.
Prikkels
Veel gebeurtenissen en ervaringen (prikkels) van buitenaf kan deze kinderen in verwarring brengen, waardoor ze zich kunnen afsluiten, wat zich bijvoorbeeld kan uiten in ‘staren’.
Door middel van taal verwerken kinderen met NLD sociale informatie en kunnen ze angst overwinnen.
Kenmerken en oorzaken NLD
NLD lijkt soms op andere stoornissen zoals autisme.
Als u vermoedt dat uw kind een stoornis heeft, kunt u uw kind laten onderzoeken.
Op deze pagina proberen we u een beetje inzicht te geven in de kenmerken en oorzaken van NLD.
Kenmerken in het kort
- Sterke taalontwikkeling, al is het niet altijd even aangepast en/of kan het onsamenhangend zijn.
- Letterlijk nemen wat ze horen.
- Veel praten; hierdoor lijken ze vaak pienter/slim.
- Passief of weinig onderzoekend gedrag.
- Moeite met interpreteren van non-verbaal gedrag; emoties; ze hebben geen inlevingsvermogen.
- Voelen en kijken kunnen ze niet op elkaar afstemmen.
- Trapsgewijze ontwikkeling (niet in vloeiende lijn, maar schoksgewijs).
- Problemen in de sociale omgang.
- Wisselend activiteitenniveau: soms impulsief, druk en chaotisch; soms teruggetrokken.
- Onverklaarbare uitingen van woede en angst.
- Angst voor ongewone situaties.
- Klampen zich soms uit onzekerheid vast aan volwassenen.
- Moeite met aanleren van routines.
- Snel verdwalen, gevaarlijk gedrag in het verkeer.
- Problemen met overzicht, bijvoorbeeld in de gymzaal of in het zwembad.
- Onhandige en houterige motoriek.
- Slechte oog-hand coördinatie en fijne motoriek
- Problemen met rekenen (vooral inzicht).
Oorzaken van NLD
De problemen die kinderen met NLD ervaren komen doordat de verschillende delen in de hersenen niet gelijkmatig groeien. Oorzaken kunnen o.a. zijn zuurstof tekort bij de geboorte, voedingsstoornissen in de eerste levensjaren of stofwisselingsstoornissen. Hierdoor heeft de rechterhersenhelft zich onvoldoende ontwikkelt en de linkerkant juist te sterk.
Er is dan waarschijnlijk sprake van een soort rijpingsstoornis van het brein, voornamelijk in de rechterhersenhelft. Dit kan ook komen door bijvoorbeeld een schedeltrauma of een hoge dosis aan straling. Gevolgen zijn hetzelfde.
Diagnostische criteria volgens DSM-IV
NLD is een term, die voortkomt uit de neuropsychologie. Het is geen aanduiding voor psychiatrische problematiek. Omdat NLD geen psychiatrische problematiek is, is deze niet beschreven in de DSM-IV.
De term is nog niet wetenschappelijk onderbouwd en derhalve kan officieel de diagnose niet worden gesteld. Er wordt wel al gewerkt met experimentele schalen. Echter zijn de deskundigen, mede door het “experimentele” gehalte van deze schalen, het onderling niet altijd met elkaar eens zijn.
De gevolgen van NLD bij kinderen uit zich vaak op meerdere manieren.
1. Non-verbale communicatie
Kinderen met NLD begrijpen niet-verbale informatie vaak verkeerd. En als ze het wel goed begrijpen, weten ze niet goed hoe ze hier gepast op moeten reageren.
Emoties uiten en herkennen levert ook vaak problemen op. Doordat het uiten van emoties zo moeilijk is, kan dat zich uiten in flinke woede uitbarstingen.
Contacten leggen en onderhouden wordt hierdoor moeilijk. Ook is oogcontact maken of aangeraakt worden moeilijk voor ze, ze voelen zich namelijk snel bedreigd.
2. Verbale communicatie
Kinderen met NLD zijn sterk in verbale communicatie.
Kinderen met NLD praten vaak heel veel en heel snel. Dit is vaak het geval als ze zelf geen overzicht hebben over de situatie, met veel praten proberen ze er grip op te krijgen. Ze praten monotoon en merken niet dat andere mensen met nuances in hun stem praten.
Bij teveel visuele prikkels kan het kind in verwarring komen: boodschappen komen dan niet meer goed door.
3. Rekenen en ruimtelijk inzicht
Doordat kinderen problemen hebben met ruimtelijk inzicht, kunnen rekenen en wiskunde erg lastig zijn.
Andere voorbeelden waarin moeilijkheden kunnen optreden zijn: het herkennen van gezichten, houden van overzicht in een drukke omgeving, de weg vinden, kaartlezen of een route onthouden, wiskunde (bijv het verwarren van de X-as en de Y-as) of de snelheid van een auto inschatten bij het oversteken.
4. Motoriek
NLD’ers komen vaak over als ‘houterige’ kinderen en hebben een zwakke motoriek, wat te zien is aan bijvoorbeeld (houterig) lopen of rennen. Ze vinden het moeilijk om hun evenwicht te houden en lopen veel tegen dingen aan, omdat ze moeite hebben de afstand goed in te schatten.
Daarnaast is ook hun fijne motoriek zwak. Ze hebben moeite met schrijven, een hekel aan tekenen en ze kunnen hun veters bijvoorbeeld niet strikken.
5. Faalangst
Kinderen met NLD hebben vaker last van faalangst dan ‘gewone’ kinderen. Dit komt omdat ze vaak de situatie niet goed kunnen overzien, ze hebben het gevoel dat ze veel tegelijk moeten doen en weten dan niet meer waar ze moeten beginnen.
Dit kan het kind blokkeren, waarna het vervolgens niks meer doet. Of ze proberen juist alles tegelijk te doen en krijgen daardoor hun werk niet af, dit kan weer lijden tot frustraties en agressief gedrag.
Omgaan met NLD
Met NLD is goed te leven.
Er zijn een aantal manieren om op een hele praktische manier je kind te helpen bij het leren omgaan met NLD:
1. Psycho-educatie
Het kind wordt snel overvraagd en daardoor kunnen gedragsproblemen ontstaan. Te denken valt aan angsten, driftbuien en koppigheid.
De omgeving zal zich moeten aanpassen willen de problemen niet verergeren. Daardoor is het nodig om ouders, begeleiders en andere opvoeders goed te informeren over NLD.
2. Stap-voor-stap methode
Een kind met NLD leert het beste door een talige, overzichtelijke en logische stap-voor-stap methode.
Omdat het kind sterk kan reageren op onverwachte situaties, moet je zorgen voor structuur en voorspelbaarheid.
Alles moet letterlijk verteld worden en herhaling hierbij is erg belangrijk. Situaties moeten tot in de detail met het kind besproken worden en oorzaak-en-gevolg moet echt aangeleerd worden.
Nieuwe situaties moeten stap voor stap, met een lange aanloop voorbereid worden. Het aangeleerde moet ook weer stap voor stap gegeneraliseerd worden naar andere situaties.
3. Koppeling maken tussen verbaal en non-verbaal
Een kind met NLD moet leren om horen, zien en voelen met elkaar te combineren. Het kind moet geleerd worden om woorden en beelden met elkaar in verband te brengen. Kennis koppelen aan een bepaald beeld, vooral bij tegenstrijdige verbale informatie.
Laat het kind verbale situaties in detail beschrijven en geef daarbij aan wat relevant is en wat irrelevant is.
4. Verbale vaardigheid verfijnen
Een kind met NLD heeft moeite om te begrijpen wat er gezegd wordt en blijft daarom veel vragen stellen.
Het kind let niet op non-verbale signalen en moet daarom aangeleerd krijgen wat bepaalde lichaamstaal betekent. Dit kan door de lichaamstaal expliciet te benoemen, bijvoorbeeld door video-opnamen, te kijken in de spiegel, foto’s of mimespelen.
5. Interacties stimuleren
Bespreek met het kind de te verwachte moeilijke situaties en ga deze vooral niet uit de weg.
Leer het kind hoe hij zijn gevoelens kan uiten, hoe hij om kan gaan met afwijzing, hoe hij contacten legt en hoe hij op kan komen voor zichzelf.
Vergeet daarbij niet bijpassende non-verbale gedrag aan te leren.
7. Veel herhaling en oefening
Omdat het kind sociale situaties niet goed kan inschatten, kun je het kind beter als jonger beschouwen.
Pas dus op voor overschatting.
Tips voor ouders voor het omgaan met een kind met NLD
- Wees bewust van de manier waarop je met je kind praat en communiceert.
- Houd alles zoveel mogelijk voorspelbaar en breng zoveel mogelijk structuur aan in de dag van je kind.
- Houd rekening met brusjes (broers en zussen) en de gevolgen die NLD op hen heeft.
- Leer je kind stap voor stap dat niet altijd alles gaat zoals zíj dat willen of in hun hoofd hebben.
- Geef je kind gelegenheid om uit te razen.
- Creëer voor je kind een eigen plekje, waar het zich terug kan trekken en zich veilig voelt.
- Probeer creatief te zijn in het bedenken van manieren om je kind te motiveren.
- Probeer samen met elkaar uit te vinden welke aanpak je kind nodig heeft en voer dit ook samen consequent door.
- Zoek in je omgeving naar personen die je kunnen ondersteunen en je af en toe kunnen aflossen.
- Probeer je naaste omgeving uit te leggen wat NLD betekent voor je kind zodat het gedrag van je kind beter begrepen wordt.
- Stimuleer je kind om naar clubjes te gaan of aan sport te doen (maar let op want niet iedere sport is geschikt voor je kind.)
- Besteed aandacht en tijd aan je relatie met elkaar.
- Voorkom symbolisch taalgebruik (bijvoorbeeld: geef mij je hand), je kind zal dat (vaak) letterlijk opvatten.
- Blijf de regels herhalen. Je kind zal relatief veel tijd nodig hebben om zich de regels eigen te maken en zich eraan te houden.
- Trap niet in de valkuil door eindeloze discussies met je kind aan te gaan. Verbaal zijn ze namelijk heel sterk en al pratend proberen ze greep te krijgen op de situatie, wat je kind belemmert om daadwerkelijk iets aan de situatie te gaan doen.
Goedemiddag, Ik ben een vrouw van 53 jaar, heb NLD en vind het daardoor erg moeilijk om overzicht te houden. Ik heb veel hobby’s en daardoor veel hobbymateriaal, maar ben vaak dingen kwijt. Ik heb ook geheugenproblemen. Wat raadt u mij aan, v.w.b. opbergen? Hebt u tips?
Waar ik ook moeite mee heb, is dat ik overvraagd word. Ik ben taalkundig heel sterk. Als er iemand komt om mij te helpen, en ik geef aan dat dingen niet lukken, pusht die ander mij om vooral toch door te gaan, terwijl mijn grens bereikt is. Hoe ga ik hiermee om?
Alvast hartelijk dank, voor het meedenken.
Beste mevrouw,
Ik lees dat u veel hobbies heeft en vaak dingen kwijt bent. Wellicht is het een tip voor u om een kastje aan te schaffen met vele vakjes en laatjes. Met behulp van labels die u hier op plakt kunt u precies aangeven wat er in het desbetreffende bakje/vakje/laatje zit.
Het overvragen lijkt mij erg vervelend om te ervaren. Vele mensen snappen niet dat iemand die verbaal sterk is, ook moeilijkheden kan hebben.
Misschien kunt u het die persoon uitleggen? Of misschien kunt u een vergelijking maken met iets dat voor anderen makkelijker te begrijpen is. Bijvoorbeeld dat een kind in theorie precies kanvertellen hoe je moet zwemmen, maar dat dit in de praktijk in het zwembad nog niet lukt. Of dat je een recept uit een kookboek heel goed kunt lezen en begrijpen, maar dat de uiteindelijke taart toch nog kan mislukken.
Ik hoop dat u hiermee iets kunt.
Vriendelijke groet,
Linda
Beste Linda,
Compliment voor uw reactie. Mensen als u verdienen een standbeeld. 🙂
Ik wens u oprecht een super weekend toe!
Ik ben ervaringsdeskundige LVB maar heb ook een NLD. Misschien kunnen wij via de mail even in contact komen?
Hoor graag van u.
Met vriendelijke groet,
Michelle Zonneveld
Hallo we hebben hulp nodig !onze zoon van 15 heeft NLD. we lopen overal tegenaan
ik heb het gevoel dat de hulp die we krijgen niet voldoende is!
hij heeft een psygoloog en om de week komt er iemand van het JOT
gister heb ik CIT en politie gebeld omdat mn man onze zoon aanvloog
ik ben zo bang dat dit helemaal fout loopt
wacht al de hele ochtend middag op hulp, dit loopt fout af
mn man denkt dat onze zoon naar school is maar hij kan zn bed niet uit vanaf zaterdag
hij denkt dat hij lui is ,we hebben steeds vaker aanvaringen omdat we elkaar niet verstaan ‘we hebben alle trajecten doorlopen ff traject hulp aan huis is er nog steeds en psygoloog ook ,hij heeft medicatie
gr een radeloze ouder