Tips omgaan met autisme

Begeleiding autistisch kind

Het opvoeden van een autistisch kind vraagt nogal wat van de ouders.
Een aantal dingen zijn belangrijk bij het geven van begeleiding aan een autistisch kind.

Naast “de bedoeling van het gedrag” van het kind begrijpen, zijn het “inspelen op, structuren van en leren wennen aan prikkels” van groot belang, lees onderstaand de uitgebreidere informatie, alsmede meer informatie over het leren van vaardigheden en het belang van consequent reageren.

Eerst een aantal tips voor ouders voor het omgaan met een kind met autisme.

Omgaan met (klassiek) autisme

Hieronder vind je een aantal tips voor ouders ten aanzien van het omgaan met een kind met (klassiek) autisme.

• Gebruik concrete taal voor kinderen met autisme.
• Korte zinnen, niet babbelen.
• Je kind kan vaak maar één ding tegelijk (bijv. niet praten en kijken tegelijk).
• Vermijdt eindeloze discussies. Je kind begrijpt je standpunt niet en zal het ook niet gaan begrijpen. Hij moet gewoon doen omdat het moet.
• Wees juist zakelijk in plaats van emotioneel.
• Stel concrete vragen en wees geduldig bij het krijgen van een antwoord, dit duurt soms namelijk wat langer.
• Wees voorspelbaar en geef veranderingen tijdig aan.
• Lok communicatie uit en geef je kind tijd om de informatie te verwerken.
• Geef gevoelens en emoties aan het contact. Je kind heeft namelijk wel degelijk gevoelens en verlangt dit, net zoals ieder ander kind, ook.
• Communiceer met 1 ding tegelijk.
• Wacht even tot het kwartje bij je kind is gevallen. Door de informatieverwerkingssnelheid duurt het wat langer.
• Geef duidelijkheid en stel regels. Je kind kan weleens claimend zijn, maar dat komt door zijn behoefte aan duidelijkheid.
• Verwacht geen reactie op non-verbale communicatie (gezichtsuitdrukking of gebaar) van jouw kant. Je kind zal dit niet herkennen of kunnen plaatsen.
• Stel je kind gerust als je boos bent op een ander, het heeft niets met hem te maken.
• Straffen heeft geen zin, ze begrijpen namelijk niet waarom. Door duidelijke afspraken en regels zal het vanzelf al goed gaan, want deze kinderen kunnen zich daar goed aan houden.
• Als je kind boos is, zorg dan voor dat hij afleiding krijgt om weer tot rust te komen. Praat er op een later moment met hem over. Discussies en emoties hierin mengen heeft geen zin.

Bedoeling van gedrag

De opvoeders van een kind met autisme moeten hun kind als eerste ‘leren verstaan’. Zo moeten ze proberen te begrijpen wat hun kind zegt, maar ook het gedrag van hun kind leren begrijpen. Het gedrag van ieder mens heeft een boodschapwaarde, het is een vorm van communiceren. Bij kinderen met autisme geldt dit nog sterker, omdat zij vaak niet kunnen uitleggen wat ze voelen en denken. Vaak is het niet moeilijk om te zien dat een kind boos of kwaad is, maar het gaat juist om de reden van de boosheid of kwaadheid waarnaar op zoek gegaan moet worden.

Inspelen op prikkels

Het kost kinderen met autisme heel veel energie om te leren wennen aan bepaalde prikkels of om ze te negeren. Makkelijker is het om de prikkels te ‘neutraliseren’. Bijvoorbeeld: als een kind op weg naar school langs een bepaalde plek weigert te lopen omdat er een hond voor het raam zit, kost het minder energie om elke dag een blokje om te lopen dan om het kind te leren dat die hond echt niets zal doen.
De wereld moet voor het kind zo voorspelbaar mogelijk gemaakt worden. Als je als ouder of opvoeder weet dat er een angstopwekkende situatie voor het kind gaat komen, kun je hem daar het beste zo goed mogelijk op voorbereiden.

Tip autisme: structureren van prikkels

De meeste kinderen met autisme kunnen geen structuur brengen in hun leven en aan hun omgeving. Ook vinden ze het moeilijk om een betekenis te geven aan wat ze meemaken. Elk moment van de dag ervaren zij waarschijnlijk als een vloedgolf van prikkels.

Daarom is structuur aanbrengen in het leven van een kind met autisme extra belangrijk. Het kind voelt zich dan namelijk prettiger en veiliger en daardoor hebben de ouders of opvoeders een rustiger kind.

Leren wennen aan prikkels

Soms is het leren wennen aan bepaalde prikkels niet te voorkomen. Het is lastig om een kind te laten wennen, omdat hij de uitleg ervan niet begrijpt, omdat hij dat inzicht ervoor niet heeft. Een kind wennen aan een angstaanjagende prikkel moet daarom in stapjes gebeuren en worden gecombineerd met leuke ervaringen voor het kind.

Leren van vaardigheden

Het is mogelijk kinderen met autisme sociale vaardigheden aan te leren. Kinderen met autisme begrijpen alleen niet waarvoor die vaardigheden zijn en daardoor kan het aanleren van bijvoorbeeld hoe hij zich moet voorstellen aan andere mensen lijken op het dresseren van een paard. Ook is het zo dat wat ze dan geleerd hebben, ze moeilijk in een andere situatie ook doen. Als ze bijvoorbeeld thuis geleerd hebben hoe ze mensen moeten begroeten, hoeven ze dat in een winkel niet per se te doen, omdat de situatie anders is.

Autisme: consequent reageren

Net zoals bij kinderen zonder autisme, moet ook het gedrag van de ouders of opvoeders naar het kind met autisme direct en consequent zijn. Gewenst gedrag moet je belonen, voor ongewenst gedrag moet je alternatieven zoeken. Straffen wordt afgeraden, want dit wordt toch niet goed begrepen. Beter is het om duidelijk te laten merken wat de achterliggende gedachte is van waarom je boos/kwaad bent op het kind.

Boekentip

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Meer over:

– Autisme: Algemeen
– Kenmerken van autisme
– Oorzaak en prognose van autisme
– Diagnostiek autisme
– Tips voor het omgaan met autisme (voor ouders, school en kinderen)